• घर वरिपरिको वातावरण फोहोर भएमा
• घर नजिक पानी जम्ने खाल्डा खुल्डि भएमा
• राति झुल नलगाइकन सुतेमा
• घर वरिपरि झाडी भएमा
• झ्यालमा जाली वा लामखुट्टे भगाउने अन्य उपाय नगरेमा

औलोका परजीवीहरू बिरामी मानिसबाट पोथी एनोफिलीज लामखुट्टेले स्वस्थ मानिसमा सार्ने गर्दछ । रगत चुस्दा लामखुट्टेले बिरामीको शरीरमा रहेका औलोको परजीवीहरू पनि लिन्छ र सद्दे मानिसलाई टोक्दा रोग सर्छ ।

• ज्वरो आउने (ज्वरो आउँदा कहिले दुई दिन बिराएर, कहिले एक दिन बिराएर आउने गर्दछ, कहिले दैनिक आउने गर्छ)
• पसिना सहित कामज्वरो आउँने र ज्वरो कम भएपछि एकदम जाडो हुने
• भोक नलाग्ने
• टाउको बेस्सरी दुख्ने
• कमजोरी हुने
• वाक्वाकी र बान्ता हुने
• हाडजार्नीहरू दुख्ने
• ज्वरोपछि जाडो लाग्ने र दाँत कट्कटाउने पनि हुन सक्छ
• गम्भीर तथा जटिल औलो भएमा सुस्त वा बेहोस हुनु, अत्यधिक ज्वरो आउनु तथा बारम्बार वान्ता हुने जस्ता लक्षणहरू देखिन्छन ५ वर्ष मुनिका बच्चाहरू, गर्भवती महिलालाई औलो लागेमा खतरनाक हुन्छ । समयमा उपचार नगराएमा यसको कारण गर्भवती महिला तथा बच्चा दुबैको मृत्यु पनि हुन सक्छ ।

• घर वरिपरि पानी जम्न नदिने, घर वरिपरि टायर, ड्रम, भाडाकुडा तथा कुलरमा पानी जम्न नदिने र पानी जम्ने खाडलहरू पुर्ने
• घरको झ्याल ढोकामा जाली लगाउने
• झुल लगाएर सुत्ने, किटनाशक युक्त झुल सुपानेट भित्र सुत्दा बढी सुरक्षित हुन्छ
• लामखुट्टे बढी भएको ठाउँमा औलो बढी हुने र लामखुट्टेले पानीमा मात्र फुल पार्ने भएकोले घर वरिपरि पानी जम्न नदिएमा लामखुट्टेको वृद्धि कम गर्न वा रोक्न सकिन्छ
• औलो रोग लामखुट्टृको टोकाइले गर्दा हुने भएकोले लामखुट्टेको टोकाइबाट जोगिने
• लामखुट्टे बस्ने ठाउँहरू तथा घरका कुनाकाप्चा र अँध्यारो ठाउँहरूमा किटनासक औषधिको झोल छर्कने । तर, उक्त किटनासक औषधि छर्कनु अगाडि नै बच्चाहरूलाई सो बाट टाढा राख्नुपर्दछ । खानेकुरा र बच्चाको लगाउने लुगा पनि सफा राख्ने तथा वातावरण सफा राख्ने
• औलो रोगलाई रोकथाम गर्ने कुरा समुदायका जनतामा भर पर्दछ र ज्वरो आएको बेला सबैले रगत जचाँउने
• औलो प्रभावित गाउँमा सरकारले घर तथा गोठभित्र कीटनाशक औषधि स्प्रे गराएपछि तीन महिनासम्म पर्खाल लिपपोत नगर्ने